Każda transakcja realizowana przy wykorzystaniu Bitcoina, musi zostać dodana do sieci blockchain, publicznie dostępnej księgi zawierającej informacje o wszystkich transferach. Za weryfikowanie transakcji i dodawanie ich do blockchaina odpowiedzialni są górnicy (z ang. miners). Udostępniając moc obliczeniową swoich maszyn komputerowych oraz ponosząc koszty energii elektrycznej związane z ich pracą, liczą w zamian na rekompensatę finansową. Jedną z nich jest nagroda za wydobycie kolejnego bloku BTC, dodatkową natomiast opłaty transakcyjne wysyłane razem z płatnościami, które zostały uwzględnione w bloku. Wszystko co musisz wiedzieć o bitcoinowych prowizjach znajdziesz w tym artykule.

W momencie gdy prowizja jest zyskiem górników, naturalnym staje się fakt, że w pierwszej kolejności będą chcieli zweryfikować transakcje (dodać je do nowo powstałego bloku), które uwzględniają wyższą opłatę. W efekcie, im większa liczba transakcji oczekujących na weryfikację, tym wyższa staje się średnia wysokość opłat. „Właściwa” wartość prowizji jest trudna w ustaleniu i wynika z szeregu czynników, nie zawsze powiązanych z samą wartością transakcji.

Opłaty transakcyjne Bitcoin: warunki panujące w sieci blockchain

Jeden blok BTC może pomieścić maksymalnie do 1 MB informacji, w związku z czym przetworzy jedynie ograniczoną liczbę transakcji. Jako, że nowe bloki powstają średnio co 10 minut, w czasie wzmożonej aktywności sieci pojawiać mogą się zatory – na potwierdzenie oczekuje większa ilość transakcji, niż pomieścić może pojedynczy element całego łańcucha bloków.

W momencie gdy użytkowników zdecyduje się przesłać transakcję, ta początkowo trafia do „zbiornika pamięci” (z ang. memory pool lub w skrócie mempool), zanim zostanie zweryfikowana (uwzględniona w bloku). To właśnie z poziomu mempoola górnicy wybierają transakcje, które zechcą umieścić w nowym bloku, stawiając na pierwszym miejscu te z najwyższymi prowizjami. Gdy memory pool jest pełny oczekujących transakcji, wtedy rośnie konkurencja związana z opłatami, a prowizje mogą zacząć silnie rosnąć do poziomów, które są maksymalnymi akceptowanymi przez użytkowników. W momencie gdy natężenie sieci zostanie zredukowane, średnia wartość prowizji ponownie spadnie.

Wielkość transakcji również ma znaczenie

Górnicy przy decyzji jakie transakcje umieścić w nowym bloku będą brali pod uwagę również ich wielkość (ponownie w grę wchodzi kwestia przechowania maksymalnie 1 MB informacji). Mniejsze transfery są łatwiejsze w zatwierdzeniu, większe wymagają większej ilości pracy i zajmują więcej miejsca. Z tego powodu górnicy mogą traktować z priorytetem mniejsze transakcje. Chcąc przesłać większą sumę poprzez blockchain należy więc założyć automatycznie wyższą prowizję.
Z jednej strony można by założyć stałą, procentową wartość prowizji od każdej transakcji, jednak w związku ze zmieniającymi się obciążeniami sieci oraz kolejką płatności czekających na potwierdzenie, metoda ta może się nie sprawdzać. W związku z tym zdecydowana większość portfeli kryptowalutowych automatycznie sugeruje użytkownikowi jaką prowizję w danym momencie powinien uwzględnić w płatności.

Od niespełna centa do nawet 50 dolarów? Historyczna wartość średnich opłat transakcyjnych

Chociaż przez większość czasu średnia wysokość opłaty transakcyjnej w sieci Bitcoin utrzymuje się poniżej jednego dolara (wynosząc od 0,2 do 0,8 USD), to na historycznym wykresie śledzącym zmiany wartości prowizji widać, że te czasami mogą być zdecydowanie większe.

Pod koniec 2017 roku kiedy Bitcoin kosztował niemal 20 tysięcy dolarów, sieć została sparaliżowana, użytkownicy czekali na realizację transakcji po kilkanaście godzin, a średnia wartość opłaty za realizację transakcji w rekordowym momencie sięgnęła 55 dolarów. Podobna sytuacja miała miejsce również w czerwcu i lipcu 2019 roku, wtedy jednak średnia wysokość opłaty transakcyjnej wzrastała do niemal 6 dolarów.

Na powyższym wykresie zaznaczono wspomniane skoki średnich opłat transakcyjnych (dolna część), które pokrywały się ze wzrostem wartości Bitcoina (górna część).