Z całą pewnością wielokrotnie słyszałeś, że jedną z największych zalet kryptowalut jest ich decentralizacja, bezpieczeństwo, szybkość realizacji transakcji i ich niski koszt. Ten ostatni argument jest szczególnie prawdziwy w przypadku dużych, nawet wielomilionowych przelewów. Jeżeli jednak chcesz dokonać małej transakcji, na przykład podczas codziennych zakupów, prowizje mogą okazać się niekomfortowo wysokie. Sprawdźmy więc, ile zazwyczaj płaci się za transakcje w ramach sieci Bitcoina (BTC) oraz od czego może zależeć ich wysokość!

• Średnia wartość transakcji w sieci BTC wynosi obecnie 1,6 dol. Historycznie potrafiła wzrastać jednak nawet powyżej 60 dolarów
• Prowizja, którą płacisz za transakcję jest bezpośrednim zarobkiem górników, którzy utrzymują płynność sieci. Osobne prowizje naliczać może również firma kryptowalutowa, z usług której korzystasz
• Wysokość prowizji na rynku BTC może zależeć od trudności wydobycia, ilości transakcji realizowanych w danym czasie, ceny samego bitcoina, jak i nawet konkretnej pory dnia

Czym są opłaty w sieci BTC?

Z nielicznymi wyjątkami, opłaty pojawiają się w każdej transakcji, w której kryptowaluta zmienia właściciela, niezależnie od tego, czy kupujesz lub wypłacasz z giełdy, czy dokonujesz lub otrzymujesz płatności w kryptowalucie. Opłaty są pobierane przez górników i osoby zatwierdzające transakcje, plus każdego dostawcę zewnętrznych usług zaangażowanego w realizację transferu.

• Opłaty dla górników – opłaty za transakcje lub opłaty dla górników mają na celu zachęcenie kopaczy do potwierdzania transakcji kryptowalutowych i zazwyczaj zmieniają się w zależności od tego, ile transakcji czeka na dodanie do bieżącego bloku.
• Opłaty za usługi – są pobierane przez zewnętrznych dostawców usług, którzy ułatwiają transakcje, bitomaty, kantory oraz giełdy kryptowalut.

O ile prowizje dla usługodawców są zazwyczaj stałe, to temat opłat górniczych i wynikających z nich prowizji transakcyjnych jest już o wiele bardziej zawiły, dlatego na nim skupimy się w tym tekście.

Poniżej wykres pokazujący jak historycznie zmieniają się średnie opłaty w sieci BTC. Obecnie wynoszą one 1,6 dol. Jeżeli chciałbyś przelać tysiąc dolarów, będzie to niewielka kwota. Jednak przy płatności za codzienne zakupy lub jedzenie – w wysokości zaledwie kilku lub kilkunastu dolarów – taka prowizja wydaje się być już zdecydowanie bardziej „dotkliwa”.

W momencie pisania tego artykułu średnia wysokość opłat transakcyjnych w sieci BTC wynosiła 1,6% dol. Źródło: Blockchain.com

Od czego zależy wysokość prowizji pobieranych przez górników?

Wszystkie transakcje kryptowalutowe są trwale zapisywane na odpowiadającym im blockchainie. Potwierdzenie i zabezpieczenie tych transakcji w każdej sieci wymaga wysoce wyspecjalizowanego sprzętu komputerowego – w tym przypadku koparek należących do górników. Kopacze są odpowiedzialni za dodawanie transakcji do łańcucha bloków, aby je sfinalizować. Ponieważ sieci blockchain są zabezpieczone i obsługiwane przez wolontariuszy, to właśnie te opłaty sprawiają, że wysiłki górników i walidatorów są opłacalne.

Każdy blockchain jest inny, ale wszystkie mają skończoną liczbę transakcji, które mogą zmieścić się w każdym „bloku”. Na przykład, każdy blok w sieci Bitcoin może zmieścić około 2800 transakcji. Opłaty dla górników mogą się wahać w zależności od tego, ile transakcji czeka na dodanie w kolejce. W okresach dużego ruchu w sieci, górnicy nadają priorytet walidacji nowych transakcji w oparciu o te opłaty.

Oznacza to, że użytkownicy, którzy chcą szybciej zakończyć swoją transakcję, mogą zwiększyć opłatę za transakcję, aby zmaksymalizować szansę na włączenie do następnego ukończonego bloku.

Wyobraź sobie więc sytuację, że rynek nagle się załamał lub bardzo dynamicznie rośnie. Bardzo wiele ludzi w tym samym czasie dokonuje transakcji: sprzedaje, kupuje, transferuje swoje środki do i na giełdy, do i na zimne portfele. Wśród nich znajdują się również duzi gracze, instytucje oraz wieloryby, które obracają milionami lub nawet setkami milionów dolarów w kryptowalutach. Chcąc, aby ich transakcje były przetworzone jak najszybciej i z najwyższym priorytetem, będą w stanie zapłacić o wiele więcej niż przeciętny inwestor na tym rynku.

Wysokość opłat nie musi być też skorelowana z wysokością ceny BTC. Gdy ten kosztował rekordowe 69 tys. dol. w listopadzie ubiegłego roku, średni koszt transakcji plasował się w okolicach 2-3 dol. Z kolei, gdy BTC w maju 2021 roku testował wcześniejsze ATH powyżej 60 tys. dol., przez chwilę średnia opłata transakcyjna wynosiła powyżej 60 dol.

Więcej na temat opłat transakcyjnych w sieci Bitcoin przeczytasz również w tym artykule.