Kto kontroluje sieć Ethereum?6 min. czytania
![Ethereum: Poznaj trzy najpopularniejsze eksploratory sieci ETH](https://bitcan.pl/blog/wp-content/uploads/2021/05/Ethereum-Poznaj-trzy-najpopularniejsze-eksploratory-sieci-ETH.png)
Podobnie jak w przypadku sieci Bitcoin (BTC), blockchain Ethereum (ETH) nie jest kontrolowany przez jeden, nadrzędny podmiot. Zamiast tego wpływ na rozwój sieci mają tysiące komputerów i użytkowników, którzy w różny sposób angażują się w jej rozwój i funkcjonowanie.
- Sieć Ethereum zarządzana jest w formie off-chain governance, gdzie w formie nieformalnych dyskusji podejmowane są decyzje o dalszym rozwoju
- Aktualizacje ETH odbywają się o wiele częściej niż na przykład BTC i od początku istnienia protokołu miały miejsce już szesnaście razy
- Obecnie sieć przygotowuje się do zmiany z PoW na PoS
Ethereum i off-chain governance
Górnicy, deweloperzy, giełdy, firmy kryptowalutowe oraz indywidualni inwestorzy: wszyscy z nich mogą tworzyć swoje własne węzły (tzw. nodes). Jeśli Ethereum wymaga wprowadzenia zmian, węzły te muszą koordynować swoje działania w sposób zdecentralizowany.
Zarządzanie siecią Ethereum to proces, dzięki któremu możliwe jest wprowadzanie zmian w oryginalnym protokole. Każdy z dowolnego miejsca na świecie może uczestniczyć w działaniach on-chain. Nie ma żadnych zasad określających, kto może lub nie może stworzyć swoją własną aplikację lub zrealizować transakcję.
Istnieje jednak proces proponowania zmian w głównym protokole, na którym działają te aplikacje. Ponieważ wiele osób i projektów jest zależnych od stabilności Ethereum, istnieje bardzo wysoki próg koordynacji zmian w rdzeniu, w tym procesów społecznych i technicznych, aby zapewnić, że wszelkie modyfikacje są bezpieczne i szeroko wspierane przez społeczność.
Technologia blockchain pozwala wdrażać nowe zasady zarządzania, w tym on-chain governance. Proces polega na tym, że o proponowanych zmianach w protokole decydują w drodze głosowania interesariusze, zazwyczaj posiadacze tokenu zarządzania (z ang. governance token), a głosowanie odbywa się na blockchainie. W przypadku niektórych form on-chain governance, proponowane zmiany protokołu są już zapisane w kodzie i wdrażane automatycznie, jeśli interesariusze zdecydują się na ich zatwierdzenie.
Przeciwne podejście prezentuje off-chain governance. Polega na tym, że wszelkie decyzje dotyczące zmian w protokole są podejmowane w nieformalnym procesie dyskusji społecznej, które, jeśli zostaną zatwierdzone są następnie implementowane w kodzie.
Zarządzanie Ethereum odbywa się właśnie w formie off-chain, z udziałem wielu różnych interesariuszy zaangażowanych w cały proces. Każdy z tych interesariuszy, odgrywa istotną rolę w procesie zarządzania. Zaczynając od interesariuszy najbardziej oddalonych od protokołu wyróżniamy następujące grupy:
- Posiadacze ETH: portfele gromadzące kryptowalutę
- Użytkownicy aplikacji: osoby wchodzące w interakcję z aplikacjami na blockchainie Ethereum.
- Twórcy aplikacji/narzędzi: podmioty tworzący oprogramowanie, które jest uruchamiane na blockchainie Ethereum (np. DeFi, NFT, itp.) lub budują narzędzia do interakcji z Ethereum (np. portfele, itp.)
- Operatorzy węzłów: osoby odpowiedzialne za utrzymanie stabilności sieci
- Autorzy EIP: przedstawiają zmiany w protokole Ethereum, w formie propozycji ulepszeń Ethereum (EIP).
- Górnicy/Walidatorzy: odpowiadają za węzły, które mogą dodwać nowe bloki do blockchainu.
- Twórcy protokołów: utrzymują różne implementacje Ethereum (np. go-ethereum, Nethermind, Besu, Erigon w warstwie wykonawczej lub Prysm, Lighthouse, Nimbus, Teku, Lodestar w warstwie konsensusu).
W przeciwieństwie do firmy technologicznej, która może wymagać od użytkowników aktualizacji swoich aplikacji, operatorzy węzłów nie muszą aktualizować oprogramowania do nowszych wersji. Każdy właściciel węzła decyduje, którą wersję oprogramowania Ethereum uruchomi i z której będzie korzystał.
Nody zazwyczaj uruchamiają jednak wersje kompatybilne z większością innych węzłów, aby ich oprogramowanie działało w zgodzie oprogramowaniem innych użytkowników. Dlatego operatorzy węzłów starają się dojść do konsensusu w sprawie jak najlepszych aktualizacji sieci.
Konsensus brzmi atrakcyjnie, ale co jeśli zainteresowane strony nie zgadzają się na aktualizację?
Różnica zdań i możliwe rozwidlenie sieci
Jeśli istniałyby dwie niekompatybilne wersje kodu i obie przyciągałyby wielu operatorów węzłów, kod „rozwidliłby się” na dwie sieci. Tak stało się z Ethereum latem 2016 roku, kiedy jeden łańcuch rozdzielił się na Ethereum Classis, a drugi zachował oryginalną nazwę.
Większość rozwidleń nie prowadzi do powstania dwóch sieci. Zazwyczaj mniejsze rozwidlenie umiera – ponieważ nikt nie utrzymuje nowego blockchainu i nikt nie chce używać przechowywanej na nim kryptowaluty. W efekcie, w większości przypadków tylko bardziej popularny blockchain przetrwa. Poprzez ten przeciwstawny proces tworzy się konsensus na tematy takie jak to, która wersja kodu jest najlepsza.
![](https://bitcan.pl/blog/wp-content/uploads/2022/02/GRAFIKA-1-2-1024x297.png)
Kluczowe różnice między BTC oraz ETH. Źródło: Morgan Stanley
Zmiany w kodzie Ethereum o wiele częstsze niż w kodzie Bitcoina
Bardziej ekspansywna wizja rozwoju Ethereum doprowadziła do znacznie większej liczby rozwidleń niż w przypadku sieci BTC. Większość z tych rozwidleń nie była kontrowersyjna, prawie każdy operator węzła zgadzał się na aktualizację, a stary kod był porzucany, pozostawiając tylko jeden działający łańcuch.
Jednak każda zmiana kodu zwiększa możliwość wystąpienia błędu w oprogramowaniu – jednego z pięciu głównych zagrożeń związanych z kryptowalutami w opinii analityków banku inwestycyjnego Morgan Stanley.
– Bardziej konserwatywni operatorzy węzłów Bitcoina mają tendencję do unikania hard forków, aby zagwarantować, że starsze, sprawdzone w boju wersje kodu nadal działają. Z drugiej strony, operatorzy węzłów Ethereum popierają rozwidlenia, a protokół posiada nawet funkcję, która do nich zachęca – komentuje Morgan Stanley.
Ethereum przeszło 16 tak zwanych „twardych rozwidleń” (hard forków) od czasu swojej premiery w 2015 roku. Mapa drogowa aktualizacji oprogramowania Ethereum, przedstawiona poniżej ilustruje, jak oprogramowanie podlega ciągłym zmianom. Planowane modyfikacje są jednak podawane do wiadomości użytkowników z wyprzedzeniem przed ich wprowadzeniem. W 2022 r. twórcy Ethereum chcą dokonać całkowitej rewolucji i zmienić zasady działania sieci przechodząc z dowodu pracy (proof-of-work), na dowód stawki (proof-of-stake). Taki ruch z powoduje, że praca górników przestanie mieć znaczenie, a zastąpią ich stakerzy.
![](https://bitcan.pl/blog/wp-content/uploads/2022/02/ethereum-grafika-2-1024x280.png)
Mapa drogowa Ethereum pokazuje duże tempo wprowadzanych zmian. Źródło: Morgan Stanley